Internet ve Etik, Net Ahlakı: Netiquette!
Net Ahlakı: Netiquette! isimli köşe yazısında belirtilmiş etik ilkelerini aşağıda sizlerle paylaşmak istedik.
''Computer Ethics Institude [Bilgisayar Etik Enstitüsü]'e dayanılarak hazırlanan aşağıdaki on emir netiquette'nin temelini oluşturur niteliktedir:
· Başka insanların dosyalarına burnunuzu sokmayın.
· Bilgisayarı yalan bilgiyi yaymak için kullanmayın.
· Başka insanların bilgisayar kaynaklarını izin almadan kullanmayın.
· Yazdığınız programın sosyal hayata etkilerini dikkate alın.
· Başka insanların bilgisayar çalışmalarına karışmayın.
· Bilgisayarı hırsızlık yapmak için kullanmayın.
· Bedelini ödemediğiniz yazılımı kopyalamayın ya da kullanmayın.
· Başka insanların entellektüel bilgilerini kendinize mal etmeyin.
· Bilgisayarı saygı duyulacak, hakkında bahsedilecek şeyler için kullanın.
E-Posta Etiği
· Posta kutunuzdaki mesajların sizden başkaları tarafından da okunabileceğini unutmayın
· E-Posta bilgilerinizi [kullanıcı kodu, şifre] kimseye vermeyin.
· Zincir mesajlara cevap vermeyin, zincirin uzamasına neden olmayın.
· Başlıklar dışında büyük harf kullanmanın ''bağırmak'' olduğunu unutmayın.
· Mesajınızda dikkat çekmek istediğiniz noktaları *asteriks işaretleri arasına* alın.
· Özellikle sizden ticari amaçla e-posta almayı beklemeyen kişilere ticari e-mail göndermeyin.
· Size gönderilmiş bir e-postayı sahibinden izin almadan genele açık ortamlara [örneğin tartışma grupları] göndermeyin.
· Tanımadığınız ortamlara mesaj gönderirken mesajınızın sonuna ''elektronik imza mesajınızı'' ekleyin. Elektronik imza mesajınızın en çok dört satır olmasına dikkat edin.
· E-postanızda tarih bilgisi kullanacaksanız, ay bilgisini harfle yazın [08 Kasım 2002].
· E-postanızda kullandığınız her türlü alıntı için copy right kurallarına saygılı olarak, ilgili referansları belirtiniz.
· Espri niteliğinde yazacağınız cümlelerin yanlış anlaşılmamasına dikkat ediniz.
· E-postanızda Türkçe yazarken İngilizce kısaltmaları kullanmamaya özen gösterin [örneğin FYI- for your information].
· Mesajlaşma listesi [mailing list] sahibiyseniz, listenize kayıt yaptıran kişilerin bunu şahsen yaptıklarını anlamak üzere, listenize almadan önce kendilerine matbu bir e-mail gönderin.
· Mesajlaşma listesi sahibiyseniz, listenizden çıkma talebinde bulunan bir kişiyi listenizden çıkartmayı ihmal etmeyin.
Web Etiği
· Web sitenizde doğrudan büyük resim dosyalarını sergilemeyin. Pul büyüklüğündeki versiyonlarını kullanın. Sörfçü daha büyük versiyona ulaşmak istiyorsa, buradan link koyun.
· Başkasının sitesine listenizden link verecekseniz, nezaket açısından ilgili kişiye bilgi vermenizde fayda vardır.
· Web sayfalarınızın sadece metinden oluşan versiyonlarını da sergileyin. Özellikle modemle bağlanan düşük bant genişliğinde sörfçüler size minnettar kalacaktır.
· Web sayfalarınıza görsel ya da ses malzemeleri ekleyecekseniz, ilgili dosyaların yanına büyüklüğünü yazın [örneğin 105Kb].
· Her Web sayfanızın, özellikle de ana sayfanızın, en alt kısmına size size ulaşılacak e-posta adresinizi belirtin.
· Her web sayfanızın, özellikle ana sayfanızın, en alt kısmına en son güncelleme tarihini not edin.
· Web sayfalarınızın sitenizdeki isimlerinin basit ve küçük harf büyük harf farklılıkları olmamasına özen gösterin.
· Başkalarının entellektüel haklarına zarar verici materyali içeren web sitelerini ziyaret etmeyin.
· Bilmediğiniz, tanımadığınız veya güvenmediğiniz web sitelerinden alış veriş yapmayın, kredi kartı numaranızı vermeyin.
· Internet üzerindeki hür sanal yaşamın devam edebilmesi için çocuklara zararlı ya da pornagrafik materyal içeren web sitelerini ziyaret etmeyin.
· Web'e telefon ile bağlanıyorsanız, sörfünüzü en hızlı şekilde tamamlayarak diğer sörfçülere de bant genişliği temin edin.
